W naszej Kancelarii z powodzeniem mediujemy w sprawach gospodarczych.
Jakie są zalety takiego podejścia?
Po pierwsze, stosunkowo krótki czas oczekiwania na zakończenie sporu. O ile proces przed sądem, przy zachowaniu wszystkich tradycyjnych procedur, może trwać latami, o tyle w postępowaniu mediacyjnym to strony decydują o jego przebiegu, momencie zakończenia i przede wszystkim – sposobie rozwiązania sporu.
Po drugie, mediacja w porównaniu z procesem sądowym generuje znacznie niższe koszty.
Po trzecie, kierując sprawę do sądu, strony tracą nad nim częściowo kontrolę w wielu kluczowych aspektach. Przykładowo, żądania pozwu i odpowiadające im rozstrzygnięcia sądu nie mogą przybrać złożonej formy obligacyjnej. Wyrok zasądzający, ustalający lub kształtujący określone zobowiązanie – ze swej istoty – nie może uwzględnić i pogodzić wieloaspektowych interesów stron w złożonym kontekście sprawy gospodarczej.
Natomiast w postępowaniu mediacyjnym strony nie są ograniczone regułami procesowymi. Przykładowo, w postępowaniu dowodowym sąd dopuszcza i przeprowadza dowody kierując się kryteriami, które nie muszą ujawnić rzeczywistego kontekstu jaki wynika ze specjalistycznej wiedzy i doświadczenia oraz interesów stron. Dlatego inicjując proces strony poniekąd „skazują się” na ograniczenie wzajemnej komunikacji do sformalizowanego przekonywania sądu o swoich racjach i kontestowaniu przeczących im twierdzeń strony przeciwnej. Tymczasem mediacja uchyla te bariery i umożliwia ukierunkowane aktywności stron na analizę wzajemnych słusznych interesów oraz poszukiwanie optymalnych rozwiązań w zrozumiałym dla nich otoczeniu.
Wreszcie, istnieje duża szansa, że w przypadku zakończenia mediacji sukcesem, możliwa będzie dalsza współpraca. Spory gospodarcze zasadniczo występują pomiędzy partnerami biznesowymi, którzy z jakiegoś powodu nie potrafili sprostać wyzwaniu zmienności otoczenia lub przejściowym przeszkodom. Wspólne wypracowanie rozwiązania jest zatem okazją i daje możliwość odbudowania relacji oraz zaufania.
Oczekiwanym rezultatem mediacji jest porozumienie stron, wypracowanie treści ugody, czyli dokumentu określającego ich wzajemne prawa i obowiązki. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Istotne znaczenie ma moc formalna takiej ugody. Jeśli strona, która ją zawarła uchyla się od wykonywania swoich zobowiązań to możliwe jest nadanie jej wykonalnym postanowieniom klauzuli wykonalności, wobec czego staje się ona tytułem wykonawczym (art. 18315 §1 k.p.c.).
Praktyczną rolę mediacji dostrzegamy w sporach związanych z realizacją inwestycji. Źródłem cennych doświadczeń jest tu zwłaszcza obsługa realizacji kontraktów na warunkach kontraktowych FIDIC. Wprowadzają one polubowne i eskalacyjne reguły rozpatrywania sporu, a także wypracowane na ich podstawie standardy opartego na współdziałaniu dążenia do kompromisu. Spór procedowany „po inżyniersku” to dążenie do wspólnego celu „dla dobra kontraktu”. W istocie zamienia się on w wyzwanie i stanowi zestandaryzowaną formę administrowania ryzykiem oraz zmianą na kontrakcie.
Dlatego, w naszym przekonaniu formuła, którą oferuje mediacja jest w wielu przypadkach najlepszą, a często wręcz jedyną płaszczyzną umożliwiającą dobre pogodzenie rozbieżnych stanowisk stron z naturalną dynamiką i złożonością biznesu.
autorka: Edyta Chmura-Szczecińska